Als inleiding: waarom ben je Kritische Kijker geworden voor AFFR? En wat doen de Kritische Kijkers precies?
Ik ben twee jaar geleden gevraagd om Kritische Kijker te worden, omdat AFFR daar graag verschillende mensen uit en rond het vakgebied voor aantrekt. Ik hoor natuurlijk bij een jongere generatie, ben vrouw, dus ik spreek in die zin voor een grotere ‘doelgroep’. Ik kende het festival al, het sprak me altijd al aan. Ik kan slecht stilzitten, maar voor AFFR lukt dat me wel.
Als Kritische Kijkers kijken en beoordelen we met een groep van 35 mensen films uit de lange lijst titels die geselecteerd moeten worden; de films worden mede gekozen op basis van onze beoordelingen, om zo een gemêleerd festival neer te zetten. Daarnaast komen we ook een aantal keer samen om te discussiëren over de films. Dat werkt heel goed, want op die manier kom je er beter achter wat urgente thema’s zijn, wat er speelt in het bredere vakgebied. En als er veel discussie is over een film of een onderwerp, dan kan dat een goede aanleiding zijn om de titel te selecteren voor het programma.
Wat zijn je drie must-sees van dit jaar, de films waarvan je denkt dat iedereen die gezien moet hebben?
Op de eerste plek: E.1027 – Eileen Gray and the House by the Sea. Ik kende het verhaal van Eileen Gray en haar huis aan de Franse Rivièra al wel omdat ik tijdens mijn bachelor haar werk bestudeerde met een groep vrienden. Op de TU Delft hangen veel portretten van belangrijke mannelijke architecten en wij filosofeerde hoe wij Gray hier tussen konden krijgen. Deze film laat zien hoe Gray ‘uit de geschiedenis verdween’, maar schetst tegelijkertijd een breder beeld van hoe haar tijd nog doorwerkt in het hedendaagse. Het neemt je mee in de gedachtegang van een vrouwelijke architect en ontwerper, een workaholic met een passie voor het creëren van atmosferen door middel van architectuur en meubilair.
Tegelijkertijd gaat het natuurlijk ook over haar auteurschap en hoe iemand anders (Le Corbusier, red.) het ontwerp van Gray en haar partner (Jean Badovici, red.) inneemt. De film schetst hoe belangrijk auteurschap was en reflecteert de vraag naar het huidige debat waarin collectief werk veel naar voren komt.
Als architect vond ik het sowieso mooi hoe er stil werd gestaan bij het ontwerpproces. Je ziet de gebouwen zelf, hoe er wordt gewoond, maar gaat ook mee in de gedachtegang van Eileen Gray, door het slim toepassen van verschillende theater achtige settings in de film. En in de film wordt heel mooi geacteerd!
In de film staat het modernisme centraal en wordt deze stroming toegelicht. De film schept een tijdsbeeld, meer nog dan alleen een portret. Ook hier valt te reflecteren of er in de huidige tijd zulke stromingen te detecteren zijn (en of we dat moeten willen).
Als tweede de documentaire Lewerentz, Divine Darkness. Sigurd Lewerentz is iemand over wie je wel leert maar waar meestal niet zo diep op in wordt gegaan; iemand met een soort cult-status. Wat mooi is in zijn werk: het heeft iets donkers en melancholisch. Zijn werk is tot in het detail uitgewerkt en vormt ruimtes die niet enkel vrolijk of steriel willen zijn, je mag er ook andere emoties hebben. Dat weet Lewerentz mooi neer te zetten, en daar doet de film ook recht aan, met heel atmosferische beelden.
Mijn derde kijktip zou 27 Storeys zijn, over het grootschalige sociale woningbouwcomplex Alterlaa in Wenen, omdat je in deze film heel goed kan zien hoe mensen echt wonen in zo’n project – iets waar je als architect niet altijd even veel zicht op hebt. Ik heb meerdere van deze films mogen bekijken en het geeft inzicht in het huidige debat van co-housing. Tegelijkertijd wordt niet echt toegelicht hoe de architect het uitgedacht had, dat was voor mij wel een meerwaarde geweest.
Laatste vraag: wat spreek je aan AFFR? Wat maakt het festival bijzonder?
Wat ik fijn vind aan AFFR, is dat het een vakspecifiek filmfestival is; alles binnen het programma is relevant, en heeft aanknopingspunten met de praktijk. – Bij een breder documentairefestival is dat toch lastiger. Tegelijkertijd maakt het medium film het onderwerp ook toegankelijker voor mensen van buiten het vakgebied. Ik kan gemakkelijk mijn moeder meenemen zonder dat ik van tevoren iets uit hoeft te leggen. De film is aanleiding voor een gesprek over onze gebouwde omgeving.
E.1027 – Eileen Gray and the House by the Sea draait op:
– Donderdag 10 oktober, 20:15, LantarenVenster Zaal 1, tickets bestel je hier
– Zaterdag 12 oktober, 14.00, LantarenVenster Zaal 1, tickets bestel je hier
Lewerentz, Divine Darkness draait op:
– Vrijdag 11 oktober, 21:15, LantarenVenster Zaal 1, tickets bestel je hier
27 Storeys (voorprogramma: A Home on Every Floor) draait op:
– Zaterdag 12 oktober, 18:00, LantarenVenster Zaal 4, tickets bestel je hier
– Zondag 13 oktober, 17:00, LantarenVenster Zaal 6, tickets bestel je hier
